Monday, July 28, 2008

Lima ka bag-ong sugboanong pulong 06

1.Signal - Sinyal
-Ang mga pulis ni sinyal sa mga tao na mupadaplin.
2.Space - Wanang
-Kinahanglan si Maribel og wanang sa ilang gugma ni Miguel.
3.Spare - Daginot
-Nagdaginot pajud ang bata sa iyang pagkaon.
4.Treasure - Bahandi
-Bahandi para nako ang akong pamilya.
5.Underestemate - Taniya og Lubus
-Ubus kaayo ang iyang pagtan-aw kanako.

Lima ka bag-ong sugboanong pulong 05

1.Flourish - Uswag
-Ang usa sa mga trabaho na dapat buhaton sa presidente mao ang kauswagan sa nasod.
2.Enhance - Tuboy
-Dapat nako ituboy ang akong mga talento para mas mumaayo pa ako.
3.Enough - Makatagbaw
-Makatagbaw para sa tanan ang pagkaon sa celebrasyon.
4.Prefer - Palabi
-Mas mupalabi pa ako na magutom, kesa mangawat ko.
5.Silver - Pilak
- Ganahan kaayo ko og mga pilak.

Lima ka bag-ong sugboanong pulong 04

1.Audition - Panalinghog
-Ni suway ko ug panalinghog sa Pinoy Idol.
2.Against - Supak
-Supak ako sa relasyong laki sa laki.
3.Honor - Dungog
-Importante sa usa ka tao ang dungog.
4.Friend - Higala
-Mahal nako ang akong mga higala.
5.Flood - Lunup
-Dako kaayo ang nahitabong lunup sa Minglanilla.

Lima ka bag-ong sugboanong pulong 03

1.Ceremony - Tulumanon
- Ganina ra nagsugod ang tulumanon.

2.Certificate - Kamatuuran
- Nakadawat og kamatuuran si Alvin tungod sa iyang pagkabuotan.
3.Chain - Kadena
- Ang luoy na babaye gi gapos ug kadena.
4.Awkward - Bakikaw
- Baikikaw ang mukatawa og kusog sulod sa simbahan.
5.Attract - Dani
- Na dani ko sa iyang kaguwapa.

Saturday, July 26, 2008

IKATULONG INTERVIEW:

Empleyado, mi uyon sa palakaw ni Arroyo...


Nipasundayag ang usa ka empleyado sa Go Large Company, nga nagngalan og Criscor Vengie Petallar, 25 anyos na lumulupyo sa Brngy. Trueman sa Pasil na nakauyon ug natagbaw siya sa mga gipangbuhat ni Presidente Arroyo sa Pilipinas. Mi ingun ang dalaga na dghan na og naitabang ang presidente ug dghan napod ang nabag-o sa Pilipinas tungod kaniya. Miingon ang empleyado na walay nabag-o sa iyang kahimtang sa kinabuhi kay bisan lisod ang panahon nakasayod siya ug nakasabot siya sa mga krisis na giagian sa Pilipinas. Sa tanang presidente sa Pilipinas si Cory Aquino ang iyang pinaka gnahan sa tanan tungod sa mga naitabang niini sa Pilipinas labaw na sa kababaihan. Mi puno ang dalaga na wala siya maayon sa kung giunsa ug pagpalakaw sa saunang prsidente nga si Erap Estrada ang Pilipinas tungod sa mga rason nga, gubot, ang pagpanikas niini kay klaro kaayo sa tanan ug kung giunsa niini gipalakaw ang gobyerno na perting bati mao sa tanan siya ang iyang gi considar na bati na presidente sa Pilipinas.

IKADUHANG INTERVIEW:

Tendera mipahayag sa iyang gibati...


Usa ka street vendor na nagngalan og Dioscora Geralde, 61 ka anyos nga lumulupyo sa Brngy. Pama sa Pasil ang muingon na wala siya matagbaw sa gipang buhat ni Presidente Arroyo sa Pilipinas, kay ang mga plano niini para sa katawhan wala gihapon niini matuman. Mi puno si Dioscora na sige lang ug saad ang presidente pero wala jud mubuhat ang iyang angay pambuhaton. Ato pa sa maong tindera, naapektuhan og maayo ang panginabuhi ug kahimtang niya karon kesa sa saunanga mga miaging presidente tungod, mas mahal na ang mga palitunon ug ang ilis sa mga dolyares nagkaubos ug maayo. Dungag pa sa maong tindera, sa tanan na miaging presidente sa Pilipinas, si Presidente Arroyo ang gituuhan niyang pinakabati tungod sa mga rason nga, magsige lang kini og larga bisan asa, ug ang kwarta ni gigamit niini kay ang kwarta sa Pilipinas ug mipasundayag pasad kini na di maayo ang maong presidente tungod sa iyang pagka diktador, iya ang matuman kung kinsa ra ang iyang magustuan na ibutang sa posisyon sa gobyerno ug dili na kini mag-agi pa sa iyang gisakupan.

UNANG INTERVIEW:

ESTUDYANTE WALA MUAYON SA PALAKAW NI PRES. ARROYO...


Usa ka estudyante sa USJ-R nga nagngalan og Teodote Allego ang muingon na wala siya matagbaw sa mga gibangbuhat ni Presidente Arroyo sa rason na gituohan niya kining kurapt. Ato pa sa 18 edad na batan-on, mas maayo pa daw and panahon sa saunang presidente nga si Fidel Ramos, kay di kaayo grabe ang kurapt sa katong mga panahona. Mi padayag pod ang estudyante na si Erap Estrada ang pinakabati nga giagian nga pangulo sa Pilipinas kay , mas grabe kaayo ang kuraptsiyon sa iyang panahon. Mi sulti pud ang estudyante na dghan pa ang dapat makat-unan ang mga Filipino sa pagpili og presidente.

Monday, July 21, 2008

Cebuano Words Recorder by Pigafetta in 1521

Reaksyon:

Sa tinuod lang, na kalitan ko sa mga cebuano words na akong nakita, ug nataha usab ko sa mga cebuano words na akong nabasahan. Nalingaw ko ug basa nila pero naglisod pud ko ug litok ug pagsabot. Sa pagkakita nako sa mga cebuano na words, nakaingon jud ko kung unsa ka nindot ang atong dialekto, nakasayod pud ko, na ang dghan pa diay mga cebuano words na dili na kaayo gamiton ug litukon karon sa mga tao. Lain najud kaau ang sinultian sauna ug sa pagka karon. Ang cebuano sa unang panahon, mas lisod kesa sa karon na modern cebuano na atong ginamit. Mas lawom sabton ang sinaunang bisaya, ug mas kinahanglan siya ug dakong pagsabot.

Daghan jud kaayo ko ug nakat-unan. Nakasayod ko na, buhi pajud diay ang dialekto sa cebuano ug dili jud kini mawagtang bisan unsaon pa. Sa akong pagtan-aw, dapat paninguhaon natong mga cebuano na dili mawala ang kanindot sa atong historya ug mau pod ang mahanindot natong dialekto.

Wednesday, July 2, 2008

3. Nagcover ka ug presscon ni Mayor Osmena, midway sa presscon, naay robbery alarm nahitabo duol sa Redemptorist sa Gen. Maxilom Ave.

Pangutana:
Mag pabilin ba ka sa presscon o muadto ka sa robbery alarm?


TUBAG:

Kung nag cover ko sa presscon ni Mayor Osmena, ug nikalit naay robbery alarm na nahitabo duol sa Redemptorist, cguro kung ako papilion kung magpabilin ba ko sa presscon o muadto ko sa robbery alarm, cguro ang akong pilion mao ang robbery alarm. Akong pilion ang robbery alarm duol sa Redemptorist kay para nako, mas nindot ang mahimo nakong storya, mas ma interesante ang mga manan-away sa balita, ug usa pa, kung akong i-timbang ang presscon sa robbery alarm, mas aktibo paminawn ang robbery alarm sa Redemptorist kung i-kumpara sa presscon na di man sa pagsulti pero medyo boring ug panigurado mapul-an ra ang mga tao ug paminaw sa balita. Kung muadto ko sa robbery alarm mas naay intense ang istorya ug panigurado ang mga tao mataha ug di jug mapul.an ug pamati sa maong balita.

3

2. Absent ang tanang 5 nimo kabuok ana reporter, ikaw ray nahibilin, nakadawat ka ug report na nagbaha sa:

a.) Bogo
b.) Talibon
c.) Ilo-ilo
d.) Tacloban
e.) Colon St.
unsa ang imong buhaton?

TUBAG:

Kung absent ang tanang 5 nako ka reporter, ug ako ra ang nahibilin ug unya nakadawat ko ug report na nagbaha sa 5 ka lugar siguro ang maayo nakong buhaton mao ang, ako i-update kung asa mas dghan ug napinsala, kung asang baha ang grbe pa atong higayuna ug kung asa ang mas dghang tao ang nangamatay. Kung asa ang mas grabe na baha na padayon pang nagkagrabe atong orasa, didto ko muadto. Ang nahibilin na mga lugar na nag baha pod, siguro, mu-tawag ko sa mga tao na pwede nako ma-interview ug pwede nakong mapangutan-an bahin sa nahitabo sama ang mga opisyal sa katong lugara o uban pa na nakasaksi kung unsa ang mga nahitabo ug naay sapat na kaalamag sa mga nahitabo. Pwede nako pod sila anyayahan o imbitaron ug usa pakig.istory para makapangutana ko ug makakuha ug mga updates ug mga impormasyon bahin sa baha na nahitabo atong lugara para makasuwat ko reliable na istorya.

1. Naa kay duha ka news teams, naay 6 ka news event, kung papilion ka ug duha para himuan ug istorya, unsa ang imong pilion?

6 ka news events:
1. Pagkalunod sa MV Princess of the Stars sa Romblon
2. Tubigon, Bohol
3. Crash sa eroplano sa Pal Mactan Airbase
4. Naay napaakan ug ero sa Junguera
5. Nag brown-out sa Pardo
6. Nag Fiesta sa Minglanilla

TUBAG:
Kung ako naay duha ka news teams, ug naay 6 ka news events anang higayuna, ang akong pilion sa unom na himuan ug istorya mao ang "Pagkalunod sa MV Princess of the Stars sa Romblon" ug ang "Nag Fiesta sa Minglanilla". Gi pili nako ning duha tungod, una ang Pagkalunod sa MV Princess of the Stars sa Romblon kay ang istory kay dako, maka ingganyo ug tao ug ang istorya kay nagtuyok sa dako na numero sa tao. Ako pod siyang gipili kay ang pagkalunod sa MV Princess of the Stars kay, nagstorya bahin sa kinabuhi, usa siya ka seryoso na istorya na kabaw ko tungod sa kadako sa isyu, daghan ang makabati sa gibug-aton sa isyu ug sama sa emotion na naa sa event. Ako pod gipili ang Fiesta sa Minglanilla, kay posible na dghan ang mga aktibidad na pwedeng mahitabo sa pagsaulog sa ilang Fiesta, ug ako pod siyang gipili kay sa bahin nako, nindot ang pwedeng maging impact ani sa mga manan-away, ug ang event nindot iparis sa Pagkalubog sa MV Princess of the Stars tungod sa lahi-lahi nila ug mood, sitwasyon ug ang pagkalahi sa ilang emosyon na pwedeng mahatag ug maabsorba sa mga mutan-aw.